''Derleme; halk arasında yaşayan, kulaktan kulağa, kuşaktan kuşağa aktarılarak varlıklarını sürdüren müzik eserlerinin kaynak kişiden ya da kişilerden ses kaydı veya görüntü kaydı ile tespit edilmesi, notaya alınarak kaybolmalarının önlenmesidir.
Türkiye'de Cumhuriyetin kurulmasından sonra benimsenen müzik
politikası, halk ezgilerini, yaratılacak yeni Türk müziğinin ana kaynaklarından
biri olarak kabul ediyor ve bunların notalarının tespit edilip arşivlendikten
sonra, müzikologların, halk bilimcilerinin ve bestecilerin incelemesine ve
sunulmasına öncelik tanıyordu.
Bu amaçla önce müzik öğretmenlerinden, bulundukları yörenin
melodilerini notaya alıp, o dönemin tek konservatuarı olan İstanbul Belediye
Konservatuarı'na (bugün İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuarı)
göndermeleri istendi. Bir yıl içinde konservatuara ancak yüz dolayında halk
ezgisi notasının ulaşması, bunların da güvenilir olmaktan uzak bulunması
üzerine, yerinde tespit yöntemi uygulandı.
Temmuz
1926'da konservatuarın öğretim üyelerinden bir gurup bazı illere geziye çıktı.
Bu gezi çok verimli geçince 4 yıl boyunca bir dolu ilin melodileri notaya
alındı. Bir süre kesintiye uğrayan çalışmalar, 1937’de yeni kurulan Ankara
Devlet Konservatuarı tarafından tekrar başlatıldı ve 1952’ye kadar her yıl
düzenlendi. Bu gezilerin sonucunda, yaklaşık on bin melodi notaya alınarak
arşivlendi. 1964'de kurulan T.R.T. kurumu da derleme gezilerine devam etti.
Bütün bu birikime, bireysel derlemelerde eklendi. Günümüzde de süren bireysel
katkılarla Türk Halk müziği repertuarı genişlemektedir.
Muzaffer
SARISÖZEN, Nida TÜFEKÇİ, Özay GÖNLÜM, , Ali Ekber ÇİÇEK, Ümit TOKCAN, Rıfat
BALABAN, Sadi Yaver ATAMAN, Yücel PAŞMAKÇI, Talip ÖZKAN, Mehmet ÖZBEK, Hale
GÜR, Bircan PULLUKÇUOĞLU, Musa EROĞLU vb. önemli derleyicilerdendir.''
Bu video, lise müzik dersi müfredatında yer alan ''Derleyicilerin Türk Halk Müziğine Katkıları'' konusu için müzik dersi materyali olarak hazırlanmıştır. Sunumda Yücel Paşmakçı'nın derlemesi olan ''HAVADA DURNA SESİ GELİR GANEDİ GIRMA'' adlı Kütahya türküsü kullanılmıştır. Türküyü Talip Özkan yorumluyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder